Verantwoording 2022 Stichting Kerken en Gevangenen Nazorgwerk Silomaatjes Utrecht
Op weg naar herstel
De Baptistengemeente Silo in Utrecht heeft al meer dan een kwart eeuw aandacht voor (ex)gedetineerden. Dat komt ook doordat er gevangenispredikanten aan deze kerk verbonden zijn. Zo is er door de jaren heen een brug ontstaan tussen de kerk ‘binnen de muren’ en deze kerk ‘buiten’. Leden van de Silokerk willen als ‘Silo-maatjes’ graag iets voor (ex-)gedetineerden betekenen. Met hen kan vrijuit en in vertrouwen gesproken worden over waar in de gevangenis en daarna tegenaan gelopen werd.
Aan tafel met vrienden
In 2022 zijn ex-gedetineerden na hun detentie opgezocht en uitgenodigd aan de maandelijkse Silo Eettafel en Bijbelgroep. Zowel bij de Eetgroep als bij de Bijbelgroep wordt samen gekookt en gegeten, en zijn Silomaatjes aanwezig. Die zijn aan de ex-justitiabelen gekoppeld voor een persoonlijk begeleidingstraject gedurende de eerste 6 maanden na hun detentie. De ex gedetineerden die ons al jarenlang kennen, blijven welkom aan tafel.
Met als motto ‘Samen eten doe je met vrienden’ werden gesprekken gevoerd over de lange wachttijd en moeite om (met een VOG) aan het werk te komen. Maar vooral over hoe weer je plek in te nemen in de vrije samenleving, waar vaak afwijzend wordt gereageerd op een strafblad. De tafelgenoten zijn andere ex-gedetineerden, die ook te maken hebben met bij voorbeeld relatieproblemen na de detentie, terwijl ze soms al jarenlang weer vrije burgers zijn. De tafel is dan ook een plek waar veilige vriendschappen worden gesloten, en gaven de vrijwilligers begeleiding in raad en indien nodig ook daad. Zoals afspraken over helpen met inrichten van een nieuwe woonplek, contacten met burgerlijke instanties, maar ook aanvragen bij fondsen of diaconieën voor bv paspoort, cursusgeld, kleding, etc. De Silo Diaconie kon soms helpen met wat extra boodschappen als er sprake is van een streng budgetbeheer of bewind voering.
De Silo Eetgroep was in 2022 weer de laagdrempelige ontmoetingsplek voor nieuwkomers. Op bijna alle avonden was er een gastspreker aan tafel, die zich als vrijwilliger of professional persoonlijk uitsprak waarom hij/zij zich het werken met mensen aan de onderkant had aangetrokken en daarbij betrokken was geraakt. Met als doel in een veilige omgeving (kerk) het vertrouwen in hulpverleners en integratie medewerkers te herstellen. Ook in 2022 werd de Silomaatjes folder in de Utrechtse PI ‘s verspreid, daarin staan de data (dinsdagen) en hoe je je daarvoor kan aanmelden. En staat beschreven wat de achtergrond van de Silogemeente is en waarom men zich in deze kerk wil richten op deze doelgroep.
De Silo Bijbelgroep was dit verslagjaar weer gericht op vaste deelnemers die samen met leden van de Silokerk gespreksthema’s halen uit bijbelse verhalen. Die vormen de opstap om in kleine kring over juist die dingen te spreken die te maken hebben met het moeten leven met je verleden, en over het opnieuw vinden van (zelf)vertrouwen. Daarbij ook het aangaan van nieuwe relaties, zonder opnieuw in de problemen te hoeven komen. In 2022 speelde corona gelukkig niet meer zo’n grote belemmerende rol in ons nazorg vrijwilligerswerk. De beide bijeenkomsten vonden weer maandelijks plaats en konden weer in aantallen groeien naar resp. 25 en 12 personen.
Overige activiteiten
De Silomaatjes hebben in het jaar 2022 twee keer een toerustingsbijeenkomst voor vrijwilligers gehad (een ontbijt met instructie op 12 maart en een lunch met instructie op 10 december). Daar lag de nadruk op het uitwisselen van ervaringen en bevorderen van een deskundige attitude. Thema was in 2022 het verkennen van ‘de belevingswereld van de doelgroep’ en een effectieve aansluitende gespreksvoering. Maar ook het omgaan met teleurstelling, want slechts 1 op de 5 contacten die gekoppeld zijn aan een maatje leiden tot een daadwerkelijk proces van begeleiding. De andere 4 contacten houden na het eerste moment aan de eettafel op, omdat de betreffende ex-gedetineerde daarna niet meer komt, contact niet meer mogelijk is omdat zijn/haar gegevens zijn veranderd, etc.
De Silomaatjes als nazorgvrijwilligers onderhielden hun contacten vooral individueel, via telefoon, app’s of gesprek op een afgesproken plaats. Zij hebben gemiddeld 2 maal per maand 1 op 1 contact met de personen aan wie ze gekoppeld zijn. In ons jaarplan is vermeld dat wij ernaar streven om structureel 5 begeleidingstrajecten te hebben lopen met ex-gedetineerden die net vrijgekomen zijn. Dat is in 2022 niet altijd gelukt. Maar er is wel stevig ingezet om na de corona beperkingen de bestaande meerjarige contacten en de onderlinge band met de vrijwilligers weer te versterken.
Hoe vinden we elkaar?
Het werven van nieuwe deelnemers uit de doelgroep (ex)gedetineerden verliep niet altijd eenvoudig. Sinds onze coördinatoren Regien Smit en Arjan Noordhoek niet meer als geestelijk verzorger werkzaam zijn bij Justitie, is het zelf werven binnen de muren niet meer mogelijk. Gelukkig kon via de Stichting Kerken en Gevangenen worden samengewerkt met de huidige team van geestelijk verzorgers van de PI. Maar het opbouwen van nieuwe contacten met ex-gedetineerden is een tijdrovende aangelegenheid. Hiervoor werden bezoeken gebracht aan individuele gedetineerden in DC Zeist en de PI Nieuwegein, of medewerking verleend aan kerkdiensten in de beide instellingen.
Om buiten de muren te kunnen werven werd door ons deelgenomen aan de gesprekstafel van de dagopvang van het Leger des Heils (Herstart), waar menig deelnemende dakloze ook te maken heeft gehad met een detentie. Met het Utrechtse Exodushuis zijn goede contacten en dat zorgde ervoor dat daar vandaan koppelingen met Silomaatjes werden gemaakt.
De Silo nazorggroep heeft als ambitie om ontmoetingsplaatsen zoals in de Baptistengemeente Silo bij meer kerken in de stad Utrecht te creëren. En om te blijven zoeken naar wegen om het voor gedetineerden die vrijkomen gemakkelijker te maken de nazorg en de inzet van de Baptistengemeente Silo te vinden.
BIJLAGE
STRAATNIEUWS maart 2020
Het is belangrijk dat iemand niet vergeten zal worden
De Silo-gemeente in Utrecht organiseert elke maand op een dinsdag voor ex-gedetineerden en hun buddy’s een warme maaltijd. Silo-maatjes kunnen elkaar hier op een laagdrempelige manier ontmoeten om elkaar te helpen bij alledaagse problemen, maar ook andere mensen schuiven aan tijdens het diner. Een verslag van de bijeenkomst.
Door Bas Woonings
De Silogemeente in Utrecht is voor iemand van buiten Utrecht niet moeilijk te vinden en hij is waarschijnlijk onbewust al vaak de kerk aan de Herenstraat gepasseerd. Elke maand organiseert deze kerk het Silo-maatjes diner. Het is een activiteit voor ex-gedetineerden en kerkleden om elkaar te ontmoeten. Doel is om elkaar te ondersteunen, maar ook dakloze Utrechters zijn welkom. “Vaak hebben die ook een ervaring in de gevangenis gehad,” vertelt Arjan Noordhoek, oud-gevangenisdominee en betrokken bij het project dat al vele jaren succesvol loopt.
“Wie een tijdje in de gevangenis heeft gezeten en weer vrijkomt heeft vaak hulp nodig. Met bijvoorbeeld het vinden van een woonplek, een nieuwe sociale kring” zegt Noordhoek. “Veel gedetineerden zijn door hun detentie veel kwijtgeraakt, wij proberen met dit programma ze een nieuwe sociale omgeving te geven. De stap om zondag naar de kerk te komen is vaak nog groot. Een avondje met elkaar samen eten maakt het veel laagdrempeliger om te komen.” De Silo-maatjes staan klaar voor de ex-gedetineerden. Samen kunnen ze alles in vertrouwen bespreken over bijvoorbeeld hun periode in de gevangenis, maar ook over problemen waar ze tegen aanlopen in het dagelijks leven. Het project is wisselend succesvol zegt Noordhoek: “Soms klikt het wel en soms klikt het niet tussen de buddy’s.”
Deze middag is de eetruimte naast de kerk helemaal vol, bij binnenkomst staat een lang gedekte tafel klaar die rond het begin van het diner helemaal vol zit. Tegenover mij zitten de buddy’s Freek en Arie. Tijdens het voorgerecht van het diner doen ze hun verhaal. Inmiddels zijn de twee ruim een jaar buddy’s en het klikt goed, ze zien elkaar elke maand tijdens het diner. “Daarbuiten eigenlijk iets te weinig,” aldus Arie. Arie is legerpredikant geweest en woont inmiddels boven de kerk. Freek werkte eerst in de beveiliging en kwam op een gegeven moment in de gevangenis terecht. In de laatste fase van zijn straf kwam hij te
wonen